محتوا
علت شوره زدن آجر چیست؟ روشهای جلوگیری از آن
- توضیحات
- دسته بندی: دانشنامه آجربان
راهنمای مطالعه
شوره یا سفیدک زدن آجر، ظاهر ساختمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در صورت بی‌توجهی، می‌تواند منجر به کاهش دوام سازه شود. اما علت شوره زدن آجر چیست؟ این پدیده در اثر تجمع نمک‌های محلول در آب موجود در ملات یا رطوبت محیط، روی سطح آجر به وجود می‌آید. هنگامی که رطوبت روی سطح آجر و سفال تبخیر شود، نمک‌ها به شکل سفیدک یا لکه‌های سفید باقی می‌مانند.
عوامل متعددی مانند استفاده از مصالح ساختمانی نا مرغوب، نفوذ آب باران یا عدم وجود عایق مناسب در ایجاد شوره موثر هستند. در ادامه این مقاله به دلایل اصلی شوره زدن مصالحی همچون آجر و سفال می‌پردازیم و شما را با روشهای موثر برای جلوگیری از این پدیده آشنا خواهیم کرد.
دلیل شوره زدن آجر چیست
برخلاف تصور بسیاری از افراد، سفیدک زدن آجر به دلیل کیفیت پایین آن نیست. اصلی‌ترین دلیل این پدیده را می‌توان نمک‌های محلول در دوغاب و ملات، آب مورد استفاده و خاک رس خام موجود در آجر دانست. نمک‌های موجود در ملات، می‌توانند به سطح آجر رسیده و باعث بروز شوره روی آن شوند. اینکه نمک‌های محلول در آب که به درون آجر نفوذ کرده‌اند، به سطح آجر برسند یا نه، به 2 عامل زیر بستگی دارد:
- میزان نمک‌های موجود در ملات
- میزان نفوذ آب به درون آجر
یکی دیگر از مهمترین منابع نمکی که باعث ایجاد شوره روی آجر می‌شود، ملات به‌کار رفته در ساخت و ساز است. برای تهیه ملات از میزان مشخصی آب استفاده می‌شود، در نتیجه ملات دارای رطوبت بسیار زیادی برای انتقال نمک‌های محلول در خود، به درون آجر است. این عوامل باعث بروز سفیدک روی آجر نما، سنتی و سایر انواع آجر می‌شوند. مراقبت از مصالح ساختمانی در برابر عواملی مانند شوره، کار دشواری نیست. مهمترین و موثرترین راهکار این است که دلیل شوره زدن آجر را پیدا کرده و متناسب با آن، نسبت به رفع مشکل اقدام کنید.
شوره آجر نما چیست
ساختمان‌های نماکاری شده با آجر نما، پس از مدت کوتاهی دچار مشکلاتی نظیر سفیدک می‌شوند. به لکه‌های سفید یا خاکستری رنگ روی آجرها، شوره آجر نما یا سفیدک می‌گویند. این لکه‌ها در اثر رسوب کریستالی برخی نمک‌ها در درون یا روی آجر به وجود می‌آیند. البته رنگ شوره بسته به نوع نمک، متفاوت است. سفیدک گاهی اوقات در فصل تابستان ناپدید شده و یا کمرنگ می‌شود، اما غالبا در تمام فصول سال قابل مشاهده است.
شوره تنها مختص سطوح آجری نیست، بلکه روی سطوح بتنی، سنگ و سایر مصالح ساختمانی نیز تشکیل می‌شود. سنگ، بتن، سیمان و سایر مصالح ساختمانی، ساختار متخلخلی دارند و آب را درون خود نگه می‌دارند. پس از مدتی، آب درون حفره‌ها تبخیر شده و ذرات محلول در آب به صورت نمک روی سطح مصالح باقی می‌مانند. شوره آجر نما ظاهر ساختمان زشت می‌کند.
چگونه می توان از شوره در آجر نما جلوگیری کرد
پیش از اجرای آجر نما در ساختمان، حتما در مورد روشهای جلوگیری از شوره آجر نما، اطلاعات کسب کنید. در ادامه به بررسی چند روش برای جلوگیری از بروز این پدیده می‌پردازیم:
- عایق نانو
یک لایه عایق نانو از جنس رزین با خواص ضد آب، می‌تواند مانع از جذب آب توسط آجر و تشکیل شوره روی آن شود. این پوشش از انتقال رطوبت به درون مصالح ساختمانی جلوگیری می‌کند.
- خشک کردن ملات و دوغاب
استفاده از تهویه مکانیکی برای خشک کردن دوغاب و ملات نیز مانع از بروز شوره روی سطح آجر می‌شود. این روش از بروز خلل و فرج در ساختار ملات جلوگیری کرده و مسیر حرکت نمک‌ها را مسدود می‌کند.
- نگهداری صحیح مصالح ساختمانی
مصالح ساختمانی را باید در شرایطی نگه دارید که آب به داخل آنها نفوذ پیدا نکند. برای اینکه رطوبت زمین یا باران به مصالح بنایی نرسد، باید آنها را روی پالت چوبی قرار دهید. همچنین بسیار مهم است که روی مصالح را با پوشش‌های ضدآب بپوشانید تا آب باران و برف به درون آنها نفوذ نکند.
- بندکشی با ملات متراکم و ابزارزنی صحیح
رطوبت و آب علت اصلی شوره زدن آجر هستند. بنابراین بهتر است در اجرای آجر نما و آجر نسوز، از ملات پرمایه و متراکم استفاده کنید. پرداخت صحیح بندکشی با ابزار مناسب نیز میزان جذب آب و انتقال نمک‌ها را کاهش داده و مسیر حرکت نمک‌ها به سطح آجر را مسدود می‌کند.
بهترین روش رفع شوره آجر چیست
روشهای مختلفی برای تمیز کردن و رفع شوره آجر وجود دارد که در ادامه به معرفی چند مورد از آنها می‌پردازیم:
- استفاده از واترجت
شستن نمای آجری با جریان پر فشار آب، موجب از بین رفتن شوره‌ها می‌گردد. در این روش، آب ترکیب شده با سیلیس، با فشار قوی از واترجت خارج شده و روی سطوح مورد نظر پاشیده می‌شود. البته بسیار مهم است که پس از استفاده از این روش، نما را به خوبی خشک کنید. در غیر این صورت، آب باقیمانده روی سطح باعث بروز دوباره سفیدک خواهد شد.
- برس‌زنی خشک
یکی از روشهای ساده و موثر برای رفع شوره ناشی از نمک‌های محلول در آب، برس‌زنی نمای آجری است. شما می‌توانید با استفاده از یک برس سیمی، سطح آجر را بسابید و سفیدک‌های آن را از بین ببرید.
- استفاده از جوهر نمک
یکی از بهترین تکنیک‌ها برای زدودن شوره آجر، استفاده از جوهر نمک رقیق است. برای رفع مشکل شوره آجر، معمولا از محلول جوهر نمک و آب با نسبت 1 به 12 و یا محلول اسید فسفریک و آب با نسبت 1 به 9 استفاده می‌شود.
- استفاده از محلول کلر
در این روش، مقدار مساوی کلر و آب را با هم مخلوط کرده و روی نمای آجری اسپری می‌کنند. توجه داشته باشید که پیش از خشک شدن محلول روی سطح مورد نظر، باید سریع آن را آب‌کشی کنید.
ضد شوره آجر نما
محصولات ضد شوره متعددی در بازار وجود دارند که از شوره زدن آجر جلوگیری می‌کنند. این مواد ضدشوره یک لایه پوشش آب‌گریز حاوی ذرات کلوئید نانو روی آجر نما تشکیل می‌دهند. این لایه مانع از بروز اثرات مخرب ناشی از عواملی مانند شوره، هوازدگی و تغییر رنگ می‌شود. این محصولات با کاهش قابلیت تنفس آجرها و در نتیجه عدم امکان حبس رطوبت در لایه‌های زیرین مصالح، طول عمر آنها را نیز افزایش می‌دهند.
ایجاد خاصیت آب‌گریزی نیز یکی دیگر از ویژگی‌های مواد ضد شوره آجر نما است. این ویژگی موجب عدم جذب نمک‌های محلول در آب، روی سطوح آجر می‌شود. در نتیجه با ریختن آب روی سطح آجر آغشته به مواد ضد شوره، آب به شکل قطرات کروی درآمده و بلافاصله از روی آن به پایین می‌لغزد.
علاوه بر جلوگیری از شوره‌زدگی، خاصیت ضد میکروبی، محافظت در برابر اشعه UV خورشید، عدم چسبندگی گرد و خاک و تمیز شدن آسان نیز از مهمترین ویژگی‌های پوشش‌های ضد شوره هستند. لکه‌ها و چربی‌های تشکیل شده روی پوشش‌های ضد شوره نیز به آسانی شسته می‌شوند. این پوشش‌ها برای انواع آجر مانند آجر نسوز، قزاقی، سفالی، فشاری و خشتی مناسب هستند.
روشهای رفع شوره آجر سفال
برای پیشگیری و از بین بردن شوره آجر سفال، ابتدا باید منبع رطوبت را شناسایی و برطرف کنید. زیرا تا زمانی که رطوبت وجود داشته باشد، امکان بازگشت سفیدک نیز وجود دارد. اگر به آب دسترسی ندارید، ساده‌ترین روش برای از بین بردن شوره آجر سفال، استفاده از یک برس نرم یا فرچه خشک است.
سرکه سفید یا محلول رقیق اسید کلریدریک نیز می‌تواند به طور موثری شوره‌های مقاوم آجرهای سفالی را پاک کند. البته این کار باید با احتیاط کامل و توسط افراد متخصص انجام شود تا به سطح سفال آسیبی نرسد.
روش دیگر برای رفع شوره آجر سفال، استفاده از مواد ضدشوره تجاری است. این محصولات به صورت اسپری یا محلول ارائه می‌شوند و قدرت پاک‌کنندگی بالایی دارند. پس از پاکسازی سفیدک‌ها، باید به نکاتی نظیر عایق‌بندی صحیح، تهویه مناسب و استفاده از ملات مرغوب توجه داشته باشید تا شوره‌ها دوباره به وجود نیایند. توجه به این نکات، دوام و زیبایی ساختمان را نیز را افزایش می‌دهد.
علت شوره زدن آجر سفال
شوره زدن آجر سفال به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. این پدیده غالبا ناشی از وجود نمک‌های محلول در آب است که در ساختار آجر نفوذ پیدا کرده‌اند. پس از مدتی، آب نفوذ پیدا کرده به درون آجر، تبخیر شده و نمک‌ها را به سطح آجر منتقل می‌کند. در واقع، پس از تبخیر آب، نمک‌ها به صورت کریستال‌های سفید رنگ روی سطح آجر مشاهده می‌شوند. به این پدیده شوره زدن آجر می‌گویند.
تغییرات دمایی یکی دیگر از عوامل شوره زدن آجر سفال است. تغییرات دمایی باعث ایجاد چرخه‌های متعدد یخ‌زدگی و ذوب شده و در نتیجه، باعث نفوذ آب و انتقال نمک‌ها به سطح آجر می‌شود. کیفیت آب مورد استفاده در تهیه آجر و رطوبت محیط نیز می‌توانند احتمال سفیدک زدن آجر سفال را افزایش دهند.
به طور کلی، تنها مدت زمان کوتاهی بعد از اتمام ساخت و ساز ساختمان‌ها، شاهد به وجود آمدن شوره روی آجرهای نما خواهیم بود. سفیدک به دلایل مختلفی از جمله رطوبت، کیفیت پایین آجر یا ملات نامناسب رخ می‌دهد و می‌تواند تاثیر منفی بر ظاهر ساختمان بگذارد. با خرید آجر با کیفیت و مرغوب از مراکز معتبر مانند آجربان و رعایت نکات مطرح شده در این مقاله، می‌توانید از سفیدک زدن آجر نما جلوگیری کنید.