ضوابط نمای ساختمان در معماری

ضوابط نمای ساختمان در معماری، مجموعه قوانین و اصولی است که به‌منظور طراحی و شکل‌دهی مناسب نمای ساختمان‌ها به کار می‌رود. از جمله این ضوابط می‌توان به استانداردهای زیبایی‌شناسی اشاره کرد که بر اساس آنها، نمای ساختمان باید از نظر بصری، جذاب بوده و با محیط اطراف هماهنگ باشد. همچنین انتخاب مصالح مناسب و با کیفیت که با دیگر ساخت و سازها هماهنگی داشته باشد، اهمیت ویژه‌ای دارد. علاوه بر این، طراحی نمای ساختمان باید به گونه‌ای باشد که نورگیری و تهویه مطلوبی را فراهم کند. ملاحظات زیست‌محیطی و تأثیرات نمای ساختمان بر اکوسیستم نیز از نکات حائز اهمیت است. در نهایت، رعایت قوانین محلی که برای هر شهر یا منطقه خاص تدوین شده‌اند، ضروری است. این ضوابط نه‌تنها به بهبود کیفیت ساختمان‌ها و زندگی شهروندان کمک می‌کنند، بلکه در حفظ هویت شهری نیز نقش مهمی دارند.

کمیته نما چیست

کمیته نما نهادی است که به موجب تفاهم‌نامه‌ای میان سازمان نظام مهندسی و معاونت شهرسازی و معماری تشکیل شده است. وظیفه اصلی این کمیته ارزیابی و تایید نمای ساختمان‌ها در سطح شهر است. با توجه به اهمیت نمای ساختمان‌ها در جنبه‌های زیبایی‌شناسی و هویت شهری، کمیته نما به عنوان یک مرجع تخصصی می‌تواند در بهبود کیفیت ساخت و ساز و حفظ انسجام معماری شهری نقش مؤثری ایفا نماید.

کمیته نما با تجزیه و تحلیل نمای ساختمان‌ها و ارزیابی تطابق آنها با استانداردها و ضوابط مقرر، به تامین کیفیت لازم در طراحی و اجرای نما کمک می‌کند. این کمیته با تبادل نظر با مهندسان طراح و معماران، ضمن ارتقاء کیفیت نمای شهری، به حفظ هویت فرهنگی و تاریخی مناطق مختلف نیز کمک می‌کند.

ضوابط کمیته نما

ضوابط کمیته نما به عنوان یک ابزار قانونی و مدیریتی، به منظور ایجاد همگونی و هماهنگی در منظر شهری طراحی شده است. یکی از مهمترین این ضوابط، هماهنگی رنگ غالب نما با نماهای مجاور است. این اقدام نه تنها به زیبایی خیابان‌ها و محله‌ها کمک می‌کند، بلکه باعث ایجاد احساس یگانگی در محیط شهری می‌شود.

ممنوعیت استفاده از نمای تمام شیشه‌ای یا نمای تمام فلزی، از دیگر اصول کمیته نما است. این محدودیت به دلیل تأثیرات منفی بر هارمونی بصری و مسائل ایمنی و انرژی، الزامی است. به علاوه، درز انقطاع بین دو ساختمان نیز باید با مصالح مناسب پر شود تا از بروز مشکلات ساختاری و زیبایی شناسی جلوگیری شود.

از دیگر ضوابط مؤثر، ممنوعیت پیش آمدگی در فضای معابر عمومی است. این اقدام برای حفظ فضای آزاد و عبور و مرور مناسب عابرین ضروری است. همچنین محدودیت حداکثر استفاده از چهار نوع متریال در طراحی نما، به جهت جلوگیری از شلوغی بصری و ارتقاء کیفیت طراحی نما، باید رعایت شود.

استفاده از فرم‌های ناهمگون و نامتعارف در طراحی نما نیز ممنوع است. این قاعده به حفظ انسجام و زیبایی کالبد شهری کمک شایانی کرده و از ایجاد ناهماهنگی‌های بصری جلوگیری می‌کند.

ضوابط کمیته نما

نمونه دفترچه کمیته نما

دفترچه کمیته نما به عنوان منبعی مهم برای تعیین ضوابط طراحی نما، شامل مواردی است که کیفیت بصری و هماهنگی معماری را ارتقا می‌دهد و به حفظ هویت فرهنگی کمک می‌کند. 

اولین مورد مهم، طراحی همه نماهای قابل مشاهده و کنج بنا در نبش معابر است که به ویژه در مناطق تاریخی، باید به گونه‌ای باشد که بین نماها و ابنیه مجاور هماهنگی برقرار کند.

دومین جنبه مهم، طراحی ورودی‌ها و بازشوها با استفاده از تمایز در مصالح و نورپردازی است و باید از فرم‌های غیرمتعارف پرهیز شود. 

رعایت استانداردهای ایمنی و طراحی مناسب در استفاده از بافت و مصالح نیز برای ارتباط بنا با زمین و آسمان الزامی است. 

توجه به تنوع رنگی و نورپردازی نیز اهمیت بالایی دارد و می‌تواند باعث جلب توجه افراد شود.

در نهایت، حذف زوائد و تعیین محل نصب تابلوها و سایبان‌ها با رعایت تناسب رنگ و ابعاد نیز ضروری است.

ضوابط طراحی نما pdf

طراحی نما یکی از ارکان اصلی در حفظ هارمونی و زیبایی بصری شهری است. اگر نمای ساختمانی بدون در نظر گرفتن نماهای ساختمان‌های مجاور طراحی و اجرا شود، به تناسب و بافت شهری آسیب می‌زند و هماهنگی بین نماهای یک محله، منطقه یا شهر را از بین می‌برد. به همین دلیل، بررسی ضوابط نمای ساختمان باید به دقت و بر اساس مؤلفه‌هایی نظیر حجم، طراحی، مصالح و کیفیت ساخت انجام شود تا امکان اخذ تاییدیه کمیته نما تهران یا شهرستان فراهم گردد. از جمله عوامل تاثیرگذار در این فرآیند می‌توان به مصالح به کار رفته، المان‌های تزیینی و کاربردی، پیش‌آمدگی‌ها و بازشوها، بام ساختمان و همچنین خط آسمان اشاره کرد. هرکدام از این عناصر، با توجه به تناسبات انسانی، نور، کف‌سازی و دیگر جزئیات، نقش مهمی در ایجاد یک نمای متعادل و جذاب ایفا می‌کنند. توجه به این ضوابط و اصول می‌تواند به ارتقای کیفیت زندگی شهری و ایجاد فضایی دلنشین و قابل‌سکونت کمک کند. 

ضوابط طراحی نما pdf

حداکثر بیرون زدگی نما

طبق ضوابط کمیته نما، حداکثر بیرون زدگی نما در مناطق مختلف به شرح زیر است:

۱. حداکثر بیرون زدگی نما در ارتفاع پایین: طبق مقررات، بیرون زدگی نمای ساختمان‌ها در ارتفاع کمتر از ۳.۵ متر، حداکثر ۱۰ سانتیمتر است.

۲. عرض معابر بزرگ: برای معابر با عرض بیش از ۲۰ متر، عرض بیرون زدگی مجاز نما ۱۲۰ سانتیمتر است.

۳. عرض معابر متوسط: در معابر با عرض بین ۱۲ تا ۲۰ متر، حداکثر  مقدار مجاز بیرون زدگی نمای ساختمان ۸۰ سانتیمتر است.

۴. معابر باریک: بیرون زدگی نمای ساختمان‌ها برای معابر با عرض کمتر از ۱۲ متر، ممنوع است.

۵. بیرون زدگی باران‌گیر: حداکثر مقدار بیرون‌ زدگی باران‌گیر نیز ۸۰ سانتیمتر تعیین شده است.

حداکثر بیرون زدگی نما

نمای ساختمان دو طبقه

نمای یک ساختمان دو طبقه مدرن باید به دقت طراحی شود تا ظاهری جذاب و در عین حال ساده و مینیمالیستی داشته باشد. یکی از ویژگی‌های بارز این نمای ساختمان دو‌طبقه استفاده از جزئیات و تزئینات کم است که به حفظ سادگی و شفافیت در طراحی کمک می‌کند. رنگ‌های خنثی مانند خاکستری، کرم یا بژ به عنوان رنگ‌های اصلی در این نماها به کار می‌روند که حس آرامش و هماهنگی را منتقل می‌کنند. همچنین، عدم تقارن در چیدمان و آرایش جزئیات، جذابیت بیشتری به طراحی نما می‌بخشد. طراحان در انتخاب مصالح، به مواد جدید و متنوعی مانند شیشه، کامپوزیت، چوب، آجر، سنگ و پانچ متال توجه دارند که قابلیت‌های متفاوتی را برای خلق سبکی نوین فراهم می‌آورند. در نهایت، استفاده از خطوط عمودی و افقی در نمای ساختمان، توازن و زیبایی بیشتری به آن می‌دهد و بر جذابیت کلی ساختمان می‌افزاید.

در نهایت برای خرید انواع آجر نما با مدل‌های متنوع، کیفیت بالا و قیمت رقابتی، به وب‌سایت آجربان مراجعه کنید. وب‌سایت آجربان با ارائه محصولات متنوع و باکیفیت، گزینه‌های مناسبی را برای تمامی سلیقه‌ها و نیازهای ساختمانی فراهم می‌کند. از این رو، بازدید از این سایت می‌تواند به شما در انتخاب مناسب‌ترین گزینه‌ها کمک کند.