محتوا
انواع آجر سفال و ابعاد استاندارد آن
- توضیحات
- دسته بندی: دانشنامه آجربان
راهنمای مطالعه
آجر سفال به‌عنوان یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی، در انواع مختلفی تولید می‌شود که هر کدام از نظر ابعاد، شکل و کاربرد با یکدیگر تفاوت دارند. شناخت انواع آجر سفال و ابعاد آنها به مهندسان، پیمانکاران و حتی خریداران کمک می‌کند تا گزینه مناسب را برای هر بخش از پروژه انتخاب کنند. در ادامه به معرفی مهم‌ترین انواع آجر سفال و ابعاد استاندارد آنها می‌پردازیم.
آجر سفال تیغه‌ای
این نوع آجر رایج‌ترین و پرکاربردترین نوع آجر سفال است که برای ساخت دیوارهای غیرباربر و جداکننده (تیغه‌کشی) در ساختمان‌ها استفاده می‌شود. ویژگی‌های اصلی آن شامل توخالی بودن و داشتن حفره‌های افقی است که به سبک‌سازی و عایق‌سازی دیوار کمک می‌کند. همچنین، سرعت نصب آنها بالاست و می‌توانند در برابر زلزله و فشارهای جانبی مقاوم باشند. این آجرها در ضخامت‌های مختلفی مانند ۷، ۱۰، ۱۵ و ۲۰ سانتی‌متر تولید می‌شوند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. در بازار ایران، رایج‌ترین انواع آن با ضخامت‌های ۱۰ و ۱۵ سانتی‌متر عرضه می‌شوند که به «آجر سفال ۱۰ سانتی» و «آجر تیغه‌ای ۱۵» معروف هستند.
تفاوت آجر سفال تیغه ای 15 با آجر سفال 10 سانتی
اصلی‌ترین تفاوت این دو در ضخامت است. آجر ۱۰ سانتی بیشتر برای جداسازی فضاهای داخلی (مانند تیغه‌های بین اتاق‌ها) استفاده می‌شود، در حالی که آجر ۱۵ سانتی به دلیل ضخامت بیشتر، عایق صوتی و حرارتی بهتری دارد و معمولاً در دیوارهای پیرامونی یا بین واحدهای مستقل به کار می‌رود. البته باید توجه داشت که آجر ۱۵ سانتی وزن بیشتری دارد و بار مرده بالاتری به سازه وارد می‌کند.
آجر سفال فوم‌دار (عایق)
این نوع آجر سفال، نسخه‌ای بهینه‌سازی شده از آجر تیغه‌ای است که برای افزایش چشمگیر خواص عایق‌بندی تولید می‌شود. در یکی از حفره‌های آجر، یک لایه فوم (یونولیت) قرار داده می‌شود که این امر عایق بودن آن را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. آجر سفال فوم‌دار گزینه‌ای ایده‌آل برای دیوارهای خارجی است که نیاز به کاهش مصرف انرژی برای سرمایش و گرمایش دارند.
آجر سفال سقفی
آجر سفال سقفی، که به بلوک سفال سقفی نیز شناخته می‌شود، از مصالح پرکاربرد در ساخت سقف‌های تیرچه بلوک است. این بلوک‌ها فضای بین تیرچه‌ها را پر کرده و سپس بتن‌ریزی روی آنها انجام می‌شود. استفاده از این بلوک‌ها مزایای زیر را به همراه دارد:
-
- وزن سبک: این بلوک‌ها به دلیل داشتن حفره، وزن سبکی دارند. این نوع طراحی باعث کاهش وزن کلی سقف و کاهش بار مرده ساختمان می‌شود.
- عایق صوتی و حرارتی: تیغه‌های سفالی سقفی به دلیل وجود حفره‌ها، عایق صوتی و حرارتی مناسبی هستند.
- مقاومت بالا: مقاومت فشاری بالا یکی از خصوصیات این آجرها است؛ به همین دلیل آنها می‌توانند بارهای وارد شده به سقف را به خوبی تحمل کنند.
- قابلیت تنظیم ارتفاع: آجرهای سفالی سقفی در ارتفاع‌های مختلفی تولید می‌شوند. بنابراین شما می‌توانید ارتفاع سقف را به دلخواه خود تنظیم کنید.
- قیمت مناسب: قیمت این مصالح ساختمانی نسبت به مصالح دیگر مانند یونولیت، مناسب‌تر است.
البته این بلوک‌ها معایبی نیز دارند، مثلا بلوک‌های سفالی سقفی تا حدودی آب را جذب می‌کنند و می‌توانند در مناطق مرطوب مشکل‌ساز باشند. این مصالح به تنهایی عایق رطوبتی مناسبی نیستند و نیاز به عایق‌کاری رطوبتی سقف دارند. شکننده بودن سفال‌های سقفی در برابر ضربه و فشار ناگهانی را نیز می‌توان از دیگر معایب آنها به حساب آورد.
آجر سفال قرمز
آجر سفال قرمز نوعی مصالح ساختمانی پرکاربرد است که از خاک رس طبیعی و اکسید آهن ساخته می‌شود و رنگ قرمز طبیعی آن از همین مواد به دست می‌آید. این آجر به دلیل سبکی، تخلخل مناسب و عایق بودن در برابر حرارت و صدا، برای دیوارچینی داخلی و خارجی ساختمان‌ها استفاده می‌شود و هم به صورت سنتی و هم صنعتی تولید می‌شود. ساختار متخلخل آن باعث کاهش وزن دیوار و صرفه‌جویی در ملات می‌شود و در عین حال مقاومت فشاری کافی برای اغلب سازه‌های مسکونی و غیر باربر را فراهم می‌کند.
آجر سفال قرمز انواع مختلفی دارد که هر کدام بسته به کاربرد، ابعاد و روش تولید دسته‌بندی می‌شوند. مهم‌ترین انواع آجر سفال قرمز عبارتند از:
1. آجر سفال قرمز توپر
ویژگی: کاملاً فشرده و بدون سوراخ، وزن نسبتاً بیشتر.
کاربرد: بیشتر در نما و دیوارهایی که نیاز به مقاومت بالاتر دارند استفاده می‌شود.
2. آجر سفال قرمز سوراخ‌دار
ویژگی: دارای سوراخ‌هایی عمودی یا افقی برای سبک‌تر شدن و عایق حرارتی بهتر.
کاربرد: دیوارچینی داخلی و خارجی، تیغه‌های جداکننده، دیوارهای غیر باربر.
مزیت: کاهش وزن دیوار و صرفه‌جویی در ملات.
3. آجر سفال قرمز صنعتی (ماشینی)
ویژگی: با ماشین‌های صنعتی قالب‌گیری و خشک می‌شوند، ابعاد یکنواخت و کیفیت ثابت دارند.
کاربرد: پروژه‌های بزرگ و ساختمان‌های چندطبقه که نیاز به استاندارد بالاتر دارند.
4. آجر سفال قرمز سنتی (دستی)
ویژگی: با قالب‌های دستی ساخته می‌شود، ابعاد کمی غیر یکنواخت و رنگ طبیعی‌تر.
کاربرد: ساختمان‌های کوچک، سازه‌های سنتی و پروژه‌های بازسازی.
ابعاد آجر سفال
آجرهای سفال در انواع و ابعاد مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام از آنها بسته به نیاز و کاربرد خاصی در پروژه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در جدول زیر انواع آجر سفال به همراه ابعاد متداول و کاربردهای آنها ارائه شده است تا به انتخاب مناسب‌ترین گزینه برای نیازهای شما کمک کند.
| نوع آجر سفال | ابعاد (سانتی‌متر) | کاربرد |
| آجر سفال ساده | 20 × 10 × 5 | دیوارچینی، تیغه‌چینی |
| آجر سفال عایق | 20 × 10 × 7 | دیوارهای عایق صدا و حرارت |
| آجر سفال نازک | 20 × 10 × 3 | برای دیوارهای غیر باربر |
| آجر سفال بزرگ | 40 × 20 × 10 | دیوارهای باربر، سازه‌های بزرگ |
| آجر سفال لانه زنبوری | 20 × 20 × 10 | دیوارچینی، عایق صدا و حرارت |
| آجر سفال تیرچه‌ای | 20 × 20 × 5 | برای تیرچه‌های سقفی |
این ابعاد و انواع آجر سفال ممکن است در کارخانه‌های مختلف متفاوت باشد، بنابراین همیشه بهتر است قبل از خرید با تولیدکننده یا فروشنده مشورت کنید.
علاوه بر ابعاد استانداردی که در جدول ذکر شد، در بازار ایران مدل‌هایی با سایزهای ۲۵ × ۲۰ × ۱۰ سانتی‌متر و ۲۵ × ۲۰ × ۱۵ سانتی‌متر نیز رایج هستند که برای دیوارهای ضخیم‌تر یا پروژه‌های خاص کاربرد دارند. همچنین، برای فضاهای ویژه مانند اطراف درب‌ها، لبه آسانسورها یا نازک‌سازی دیوار، ابعاد کوچک‌تری مانند ۵.۵، ۷ و ۸ سانتی‌متر تولید و استفاده می‌شود. علاوه بر این، در برخی پروژه‌ها ابعادی نظیر ۵ × ۹ × ۱۹.۵ سانتی‌متر یا ۵.۵ × ۱۰ × ۲۱.۵ سانتی‌متر نیز دیده می‌شود که سازگاری مناسبی با چیدمان هندسی دیوار دارد.
آجر سفال با توجه به تنوع در ابعاد و شکل، پاسخگوی نیازهای مختلف در دیوارچینی داخلی، سقف و حتی بخش‌های عمومی ساختمان است. شناخت درست انواع آجر سفال و انتخاب ابعاد متناسب با پروژه، علاوه بر افزایش دوام سازه، باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها و بهبود کیفیت نهایی ساختمان خواهد شد.
تعداد آجر سفال در هر متر مربع
تعداد آجر سفال مورد نیاز برای هر متر مربع دیوار، بسته به ابعاد و ضخامت آجر متفاوت است که جزئیات آن در جدول زیر آورده شده است.
| ضخامت آجر سفال (سانتی‌متر) | ابعاد (سانتی‌متر) | تعداد تقریبی در هر متر مربع |
|---|---|---|
| تعداد آجر سفال برای هر متر مربع دیوار ۱۰ سانتی | ۲۰x۲۰x۱۰ | ۲۳ تا ۲۵ عدد |
| تعداد آجر سفال برای هر متر مربع دیوار ۱۵ سانتی | ۲۰x۲۰x۱۵ | ۲۳ عدد |
| تعداد آجر سفال برای هر متر مربع دیوار ۲۰ سانتی | ۲۰x۲۰x۲۰ | حدود ۲۳ تا ۲۵ عدد |
| تعداد آجر سفال برای هر متر مربع دیوار ۲۵ سانتی | ۲۵x۲۰x۲۰ | حدود ۲۰ عدد |
| تعداد آجر سفال برای هر متر مربع دیوار ۳۰ سانتی | ۳۰x۲۰x۲۰ | حدود ۱۶ عدد |
| تعداد آجر سفال برای هر متر مربع دیوار ۳۵ سانتی | ۳۵x۲۰x۲۰ | حدود ۱۴ عدد |
هر تن آجر سفال چند عدد است؟
تعداد آجر مورد نیاز برای اجرای دیوارها و سایر بخش‌های ساختمان باید به دقت محاسبه شود. یکی از سوالات متداول در این زمینه این است که هر تن آجر سفال چند عدد است؟ برای پاسخ به این سوال، باید به چند عامل اصلی توجه کنیم، وزن آجر، ابعاد آجر و نوع آجر سفال. در واقع آجرهای سفالی در اندازه‌ها و انواع مختلف تولید می‌شوند و این تفاوت‌ها می‌تواند تاثیر زیادی در تعداد آجر موجود در یک تن داشته باشد.
یک آجر سفال استاندارد معمولاً وزن هر عدد آن حدود ۲.۵ کیلوگرم است. البته این وزن می‌تواند بسته به نوع و کیفیت آجر متفاوت باشد. به عنوان مثال برخی آجرهای سفال به دلیل داشتن تراکم کمتر یا استفاده از مواد سبک‌تر ممکن است وزن کمتری داشته باشند. برای محاسبه تعداد آجر در یک تن (که معادل ۱۰۰۰ کیلوگرم است) می‌توان از فرمول ساده زیراستفاده کرد.
تعداد آجر در هر تن = ۱۰۰۰ ÷ وزن هر آجر (کیلوگرم)
برای مثال اگر وزن آجر ۲/۵ کیلوگرم باشد، تعداد آجر در هر تن برابر با ۴۰۰ عدد خواهد بود.
توجه داشته باشید که در پروژه‌های ساختمانی تعداد دقیق آجرها به نوع دیوار، ضخامت آجر و نیازهای خاص هر پروژه بستگی دارد. بنابراین همیشه بهتر است برای محاسبات دقیق‌تر از مشاوره یک متخصص در زمینه مصالح ساختمانی استفاده کنید. محاسبه تعداد آجر سفال در هر تن یک گام اساسی برای برآورد هزینه‌ها و تهیه مصالح لازم برای یک پروژه ساختمانی است.
