تولید آجر به روش صنعتی عمدتاً در دو نوع کوره هافمن (Hoffman) و تونلی (Tunnel) انجام میشود. تفاوت اصلی این دو در "حرکت آتش" یا "حرکت آجر" است.
انتخاب آجر مناسب، مرز باریک بین یک نمای ماندگار و یک ساختمان پرهزینه است. وقتی برای خرید آجر مراجعه میکنید، احتمالاً با اصطلاحات "پخت هوفمن" و "پخت تونلی" مواجه میشوید. اما تفاوت آجر کوره هوفمن و کوره تونلی دقیقاً در چیست و چرا این تفاوت قیمت و کیفیت را ایجاد میکند؟
در این مقاله تخصصی از آجربان، جزئیات عملکرد و تفاوتهای این دو روش را بررسی مینمائیم:
پخت آجر در کوره هافمن (آتشِ متحرک، آجرِ ثابت)
کوره هافمن که توسط فردریش هافمن آلمانی اختراع شد، شامل یک مسیر حلقوی یا بیضی شکل است که به اتاقکهای متعددی (قمیره) تقسیم شده است.
نحوه کار: آجرها توسط کارگران درون اتاقکها چیده میشوند و در جای خود ثابت میمانند. آتش از طریق سوراخهای سقف کوره، از یک اتاقک به اتاقک دیگر منتقل میشود.
چرخه حرارتی: در حالی که یک اتاقک در حال پخت است، گرمای خروجی آن اتاقکهای بعدی را پیشگرم میکند و هوای ورودی از اتاقکهای پخته شده، باعث خنک شدن آنها و پیشگرم شدن هوای احتراق میشود (بازیافت انرژی).
مزایا: هزینه ساخت کمتر نسبت به کوره تونلی و مصرف سوخت بهینه نسبت به کورههای سنتی.
معایب: نیاز به نیروی انسانی زیاد برای چیدن و تخلیه آجر در فضای گرم کوره، و کیفیت پخت که ممکن است در تمام نقاط اتاقک کاملاً یکنواخت نباشد.
پخت آجر در کوره تونلی (آجرِ متحرک، آتشِ ثابت)
کوره تونلی مدرنترین روش پخت آجر است که به صورت یک تونل مستقیم و بسیار طولانی (تا ۱۵۰ متر) ساخته میشود.
نحوه کار: آتش و دما در وسط تونل ثابت است. آجرها روی واگنهای مخصوص چیده شده و به آرامی از داخل تونل عبور میکنند.
مراحل پخت: واگنها ابتدا وارد بخش پیشگرمکن (Pre-heating) میشوند، سپس از منطقه پخت اصلی (Firing zone) با دمای ۱۰۰۰ درجه عبور کرده و در نهایت وارد بخش خنککننده (Cooling) میشوند.
مزایا: اتوماسیون کامل (نیاز به کارگر کمتر)، کیفیت پخت بسیار بالا و یکنواخت (آجر درجه ۱ واقعی)، و آلودگی محیط زیستی بسیار کمتر.
معایب: هزینه احداث بسیار بالا (نیاز به سرمایهگذاری سنگین) و نیاز به برق مداوم و استعلاک سیستمهای کنترلی پیشرفته.
مقایسه کلیدی کوره هافمن و کوره تونلی
کدام یک برای شما مناسبتر است؟
- اگر به دنبال خرید آجر لفتون برای پشتکار یا دیوارهای داخلی با قیمت اقتصادی هستید، آجر کوره هافمن بهترین گزینه است.
- اگر برای نمای حساس ساختمان یا صادرات به دنبال آجری با رنگ کاملاً یکدست و ابعاد گونیا هستید، حتماً آجر تولید شده در کوره تونلی را انتخاب کنید.
آیا تمایل دارید بدانید چطور میتوانید از روی ظاهر آجر، متوجه شوید که در کوره هافمن پخته شده یا کوره تونلی؟
تشخیص نوع کوره از روی ظاهر آجر یک مهارت کاربردی است که به شما کمک میکند گمراه نشده و دقیقاً معادل کیفیتی که دریافت میکنید، هزینه بپردازید.

در اینجا چند نشانه کلیدی برای تفکیک این دو وجود دارد:
۱. یکنواختی رنگ (تست بصری)
- کوره تونلی: به دلیل کنترل دیجیتالی دما در تمام نقاط تونل، رنگ تمام آجرها در یک پالت کاملاً یکسان است. اگر یک قالب آجر را بشکنید، رنگ مغز آجر با سطح بیرونی آن هیچ تفاوتی ندارد.
- کوره هافمن: به دلیل ثابت بودن آجرها و حرکت شعله، ممکن است برخی آجرها که به منبع سوخت نزدیکتر بودهاند کمی تیرهتر و آنهایی که دورتر بودهاند روشنتر شوند. به این پدیده «دو رنگی» در بار میگویند.
۲. دقت ابعاد و گونیا بودن
- کوره تونلی: آجرها روی واگنهای منظم چیده میشوند و فشار فیزیکی روی آنها نیست، بنابراین ابعاد بسیار دقیق (در حد میلیمتر) و لبهها کاملاً ۹۰ درجه و تیز هستند.
- کوره هافمن: چون آجرها در ارتفاع زیاد روی هم چیده میشوند (تا سقف کوره)، فشار آجرهای بالایی روی ردیفهای پایینی در دمای بالا ممکن است باعث تغییر شکل بسیار جزئی یا از بین رفتن گونیا بودن آجر شود.
۳. وجود لکههای سوختگی (خال)
- کوره هافمن: در برخی مدلهای قدیمی که سوخت از سقف تزریق میشود، ممکن است روی سطح برخی آجرها لکههای کوچک سیاه یا بنفش ناشی از برخورد مستقیم شعله یا سوخت دیده شود.
- کوره تونلی: آجرها معمولاً با حرارت غیرمستقیم یا هوای گرم پخته میشوند، بنابراین سطح آجر کاملاً تمیز و بدون خال است.
۴. صدای زنگ (تست فیزیکی)
اگر دو قالب آجر را به هم بزنید:
- کوره تونلی: صدای زنگدار و شفاف میدهد که نشاندهنده پخت کامل و تراکم بالای خاک است.
- کوره هافمن: ممکن است صدای کمی خفهتر بدهد (مخصوصاً اگر آجر در لایههای میانی کوره بوده و کمتر حرارت دیده باشد).
نکته تخصصی: اگر فروشنده به شما "آجر ممتاز" پیشنهاد داد اما در یک پالت شاهد نوسان رنگ (زرد پررنگ و زرد کمرنگ) بودید، قریب به یقین تولید محصول مورد نظر در کوره هافمن بوده و نباید قیمت آجر تونلی را در قبال آن بپردازید. لازم به ذکر است امروزه با توجه به پیشرفت ماشین آلات و متعلقات گاز رسانی و پخت در کوره هافمن نیز ، به قدری کیفیت محصول تولیدی در این روش پخت بالا رفته که تشخیص و تمیز دادن کیفیت محصول نهایی از روی ظاهر ، در این دو نوع روش تولید ، از یکدیگر کمی مشکل است. در هر دو روش محصول نهایی کاملاً درجه یک بوده و میتوانید یکدست بودن و یکنواختی رنگ را در آن مشاهده نمائید.
شما میتوانید جهت اطلاع از قیمت به روز محصولات و درخواست مشاوره و یا ثبت سفارش با کارشناسان ما در آجربان تماس حاصل نمائید.