محتوا
آجر نما چیست ؟ کاربردها، مزایا، معایب و انواع آن
- توضیحات
- دسته بندی: دانشنامه آجربان
آجر نما یا آجر تزئینی نوعی آجر است که به صورت ویژه برای استفاده در نمای بیرونی ساختمان‌ها و دکوراسیون داخلی طراحی و تولید می‌شود. برخلاف آجرهای معمولی که بیشتر برای ساختار و اسکلت اصلی دیوارها به کار می‌روند، آجر نما جنبه زیبایی و بصری دارد. در این مقاله از آجربان به انواع آجر نما، مزایا و معایب و کاربردهای این نوع آجر خواهیم پرداخت. همچنین، برای اطلاع از قیمت هر متر مربع آجر نما می‌توانید به صفحه مربوطه مراجعه کنید.
آجر نما چیست
آجر نما (Facade Brick یا Brick Veneer) نوعی آجر است که به طور خاص برای پوشش سطح خارجی ساختمان‌ها طراحی و تولید می‌شود. برخلاف آجرهای سازه‌ای (معمولی) که وظیفه تحمل بار را بر عهده دارند، آجر نما یک لایه پوششی غیرسازه‌ای است که با هدف زیبایی‌بخشی، محافظت از بنا در برابر عوامل جوی و افزایش عایق حرارتی و صوتی به کار می‌رود. این آجرها معمولاً ضخامت کمتری دارند و در طرح‌ها، رنگ‌ها و بافت‌های بسیار متنوعی عرضه می‌شوند.
در بازار مصالح ساختمانی با تنوع گسترده‌ای از مدلهای مختلف این محصول مواجه خواهید شد، بنابراین باید بدانید چگونه آجر نما اصل و با کیفیت را تشخیص دهید. مشخصاتی همچون ضخامت بیشتر دانه‌های رنگی ریز در آجر نما، از جمله استانداردهای ظاهری این مصالح ساختمانی به شمار می‌آید. آجرهایی با این مشخصات دچار خوردگی و پوسیدگی نخواهند شد.
البته روش تولید آجر نما نیز در کیفیت و استحکام آن اثرگذار است. به طور کلی، انواع آجر نما در کوره‌های شاتلی و تونلی تولید می‌شوند و آن‌هایی که در کوره شاتلی ساخته می‌شوند، استحکام بیشتری دارند، زیرا کوره‌های تونلی نمی‌توانند حرارت را به صورت یکنواخت پخش کنند. در نهایت برای تهیه آجر نما با کیفیت، حتما از تولیدکنندگان با سابقه خرید کنید.
تاریخچه آجر نما
استفاده از آجر در تاریخ معماری بشر، به هزاره‌ها پیش بازمی‌گردد. از تمدن‌های باستانی بین‌النهرین و مصر که از آجر برای ساخت زیگورات‌ها و معابد استفاده می‌کردند تا ایران باستان با بناهایی همچون طاق کسری و کاخ‌های ساسانی، این مصالح نقشی حیاتی در شکل‌گیری شهرها داشته است. با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، تولید آجر تکامل یافت و آجرنما به عنوان یک عنصر زیبایی‌شناختی و کاربردی به صحنه آمد.
در معماری سنتی ایران، از آجرنما برای ایجاد طرح‌های هندسی پیچیده و تزئین مساجد، حمام‌ها و خانه‌ها بهره گرفته شد که نمونه‌های برجسته‌ای از آن در اصفهان و کاشان به چشم می‌خورد. امروزه نیز آجرنما جایگاه خود را حفظ کرده و با رنگ‌ها و بافت‌های متنوع، در معماری مدرن برای ایجاد ترکیبی از اصالت و نوآوری به کار گرفته می‌شود.
انواع آجر نما
تنوع آجرهای نما بسیار زیاد است و به شما امکان می‌دهد تا دقیقاً همان طرحی را که در ذهن دارید، پیاده‌سازی کنید. در ادامه به معرفی محبوب‌ترین انواع آن می‌پردازیم:
آجر نما نسوز (شاموتی، انگلیسی، سفید)
این نوع آجر از خاک‌های نسوز و در دماهای بسیار بالا تولید می‌شود که باعث مقاومت فوق‌العاده آن در برابر حرارت، سرما و تغییرات دمایی می‌گردد. آجرهای نسوز به دلیل ثبات رنگ و عدم جذب آب، یکی از بهترین گزینه‌ها برای تمام شرایط آب و هوایی هستند و در رنگ‌های متنوعی مانند قرمز انگلیسی، پرتقالی شاموتی و سفید عرضه می‌شوند.
آجر نما رستیک
آجر رستیک با ظاهر نامنظم، بافت خشن و لبه‌های غیریکنواخت خود، حسی از طبیعت و سبک روستایی را به فضا می‌بخشد. این نوع آجر برای طراحی‌های داخلی، شومینه، دیوارهای شاخص و نماهای ویلایی بسیار پرطرفدار است.
آجر نما قزاقی (سنتی)
آجر قزاقی که به روش سنتی تولید می‌شود، یادآور معماری اصیل ایرانی است. این آجرها با رنگ‌های طبیعی خود (معمولاً زرد، اخرایی و قرمز) برای بازسازی بناهای تاریخی و خلق فضاهایی با حس و حال سنتی ایده‌آل هستند.
آجر نما هلندی (پلاک)
آجر هلندی یا پلاک، آجری با ضخامت کم (حدود ۲ تا ۳ سانتی‌متر) است که از مواد معدنی و پلیمری ساخته می‌شود. وزن سبک، نصب آسان و تنوع رنگی بالا از ویژگی‌های اصلی این نوع آجر است که آن را برای بازسازی نماهای قدیمی و طراحی داخلی مناسب می‌سازد.
آجر نما شیل
این آجر از سنگ‌های رسوبی شیل ساخته می‌شود و به دلیل عدم وجود آهک در ترکیباتش، هرگز شوره نمی‌زند. مقاومت فشاری بالا و رنگ طبیعی و یکنواخت، آجر شیل را به یک انتخاب باکیفیت و بادوام تبدیل کرده است.
مزایا و معایب آجر نما
آجر نما به دلیل زیبایی، دوام و مقاومت بالایی که دارد، یکی از پرطرفدارترین مصالح در طراحی نمای ساختمان به شمار می‌رود. با این حال مانند هر متریال دیگری، در کنار مزایا، معایبی هم دارد که بهتر است پیش از انتخاب به آن‌ها توجه کنید.
| مزایا | معایب |
|---|---|
| تنوع بالا در رنگ، طرح و بافت | وزن نسبتاً زیاد و تأثیر بر سازه |
| مقاومت عالی در برابر شرایط آب‌وهوایی | هزینه نصب بیشتر نسبت به برخی متریال‌ها |
| دوام و طول عمر بالا | نیاز به بندکشی و عایق‌کاری اصولی |
| عایق نسبی حرارت و صدا | امکان شوره‌زدگی در صورت اجرای غیراصولی |
| مقاومت بالا در برابر آتش‌سوزی | محدودیت در برخی طراحی‌های بسیار مدرن |
| افزایش ارزش و جذابیت ملک | زمان‌بر بودن اجرای کامل نما |
مشخصات و ویژگی های آجر نمای ایده آل
پس از آشنایی با مزایا و معایب آجر نما، نکته مهم این است که چه معیارهایی باعث می‌شوند یک آجر نما را با کیفیت و ماندگار بدانیم. آجر ایده‌آل باید علاوه بر زیبایی ظاهری، از ویژگی‌های فنی و استانداردی برخوردار باشد که دوام ساختمان را در برابر شرایط محیطی تضمین کند. مهم‌ترین این ویژگی‌ها عبارتند از:
- مقاومت در برابر یخ‌زدگی و جذب آب پایین: آجر باید کمترین میزان جذب رطوبت را داشته باشد تا در فصل‌های سرد دچار ترک‌خوردگی و پوسته‌پوسته شدن نشود.
- عدم شوره‌زدگی: وجود نمک‌های محلول در آجر می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های سفید شود. آجرهای استاندارد و نسوز فاقد این مشکل هستند و برای مناطق مرطوب انتخابی ایده‌آل محسوب می‌شوند.
- ثبات رنگ در برابر نور خورشید: رنگ آجر باید در برابر اشعه UV پایدار باشد تا با گذر زمان تغییر نکند و جلوه نما حفظ شود.
- استحکام و مقاومت مکانیکی بالا: یک آجر نمای مرغوب باید تحمل فشار، ضربه و همچنین مقاومت حرارتی مطلوبی داشته باشد.
- تنوع در طرح و رنگ: علاوه بر مسائل فنی، آجر نما باید گزینه‌های متنوعی برای هماهنگی با سبک‌های معماری مختلف در اختیار طراحان قرار دهد.
کاربردهای آجر نما
آجرنما تنها یک مصالح ساختمانی نیست، بلکه عنصری است که می‌تواند به ساختمان هویتی منحصربه‌فرد ببخشد. کاربردهای آن فراتر از نمای بیرونی است و به فضای داخلی نیز راه پیدا کرده است.
یکی از اصلی‌ترین کاربردهای آجرنما، پوشش نمای خارجی ساختمان است. از خانه‌های ویلایی با سبک روستیک گرفته تا برج‌های مدرن شهری، آجرنما با ایجاد یک بافت طبیعی و گرم، جلوه‌ای متفاوت به نمای ساختمان می‌بخشد و آن را در برابر عوامل محیطی محافظت می‌کند.
علاوه بر این، در سال‌های اخیر استفاده از آجرنما در دکوراسیون داخلی نیز بسیار رایج شده است. طراحان داخلی از آجرنما برای ایجاد دیوارهای شاخص (Accent Walls) استفاده می‌کنند. برای مثال، یک دیوار آجری در پشت تلویزیون، فضای شومینه، یا حتی در آشپزخانه، می‌تواند به کانون توجه تبدیل شود. این متریال به فضا عمق و گرما می‌بخشد و آن را از حالت یکنواخت خارج می‌کند.
آجرنما همچنین می‌تواند به عنوان یک دیوارپوش زیبا و بادوام جایگزین رنگ یا کاغذ دیواری شود. این انتخاب به ویژه برای کافه‌ها، رستوران‌ها و فضاهای تجاری که به دنبال ایجاد یک فضای دنج و صنعتی هستند، گزینه‌ای ایده‌آل است. با استفاده از آجرنما در بخش‌های مختلف، میتوان یکپارچگی بصری ایجاد کرد و اصالت و زیبایی را به تمام قسمت‌های ساختمان آورد.
مقایسه آجر نما و آجر معمولی
آجر نما و آجر معمولی هر دو از خاک رس یا مواد مشابه ساخته می‌شوند، اما تفاوت اصلی آن‌ها در کیفیت مواد اولیه، فرآیند تولید و کاربرد است. آجرهای معمولی بیشتر برای دیوارچینی و بخش‌های داخلی ساختمان به کار می‌روند، در حالی‌که آجر نما به‌طور ویژه برای استفاده در نمای ساختمان طراحی شده و علاوه بر استحکام، زیبایی و مقاومت بیشتری دارد.
سوالات متداول آجر نما چیست
تفاوت آجر نما با آجر معمولی چیست؟
آجر نما مخصوص استفاده در نمای ساختمان طراحی شده و در برابر عوامل محیطی مثل باران، آفتاب و یخبندان مقاومت بالایی دارد. این نوع آجر ظاهری زیباتر، رنگ‌بندی متنوع‌تر و جذب آب کمتری نسبت به آجرهای معمولی دارد.
آیا آجر نما نیاز به نگهداری یا مراقبت خاصی دارد؟
در حالت کلی آجر نما دوام بالایی دارد و نیاز به نگهداری خاصی ندارد. اما برای افزایش طول عمر و حفظ زیبایی آن، بهتر است هر چند سال یک‌بار شستشو شود و اگر لازم بود از پوشش‌های محافظ مثل نانو استفاده شود.
وزن تقریبی آجر نما در هر متر مربع چقدر است و آیا به زیرسازی خاصی نیاز دارد؟
وزن هر متر مربع بسته به نوع و ضخامت آجر متغیر است، اما به طور میانگین بین ۳۰ تا ۶۰ کیلوگرم است. آجر نما بار سازه‌ای تحمل نمی‌کند، اما باید حتماً روی یک دیوار زیرین کاملاً صاف، مقاوم و سالم نصب شود تا وزن خود را به خوبی تحمل کند.
آیا میتوان از تمام انواع آجر نما برای دکوراسیون داخلی هم استفاده کرد؟
بله، تقریباً تمام مدلهای آجر نما برای فضای داخلی مناسب هستند. آجرهای سبکتر و نازکتر مانند آجر هلندی (پلاک) یا مدلهای دکوراتیو به دلیل وزن کم و نصب آسانتر، برای طراحی داخلی محبوبیت بیشتری دارند.