آجر لفتون چیست ؟ از کاربرد تا مزایا و معایب آن

آجر لفتون که با نام‌های آجر ده سوراخ، آجر بهمنی یا آجر سوراخ دار نیز شناخته می‌شود، یکی از پرکاربردترین انواع آجر در صنعت ساختمان سازی در ایران است. این آجر از خاک رس یا شیل ساخته می‌شود و ویژگی بارز آن، وجود سوراخ‌هایی به قطر تقریبی ۱.۵ تا ۲.۵ سانتی‌متر روی سطح آن است. نام "لفتون" نیز از روستایی در اصفهان گرفته شده که اولین بار این آجر در آنجا تولید شد. در این راهنمای جامع از آجربان، به بررسی کامل همه‌چیز درباره آجر لفتون، مزایا و معایب و کاربردهای آن می‌پردازیم. 

برای کسب اطلاعات بیشتر و اقدام به خرید می توانید به صفحه قیمت آجر لفتون آجربان مراجعه کنید.

آجر لفتون چیست ؟

آجر لفتون نوعی آجر ماشینی است که به دلیل داشتن سوراخ‌هایی در سطح خود، به آجر سوراخ‌دار نیز معروف است. آجر لفتون اصفهان از خاک رس تهیه می شود و در کوره پخته می شود. این آجر در رنگ های مختلف از جمله قرمز، زرد و قهوه ای موجود است.

رایج ترین نوع آجر لفتون آجر ده سوراخ است، اما انواع دیگری از آن مانند آجر سه گل و نیمه نیز وجود دارد. آجر لفتون به دلیل اولین بار تولید در روستای لفتون در استان اصفهان به این نام معروف شده است. این روستا در نزدیکی شهر نطنز واقع شده است و سابقه طولانی در تولید آجر دارد.

علت وجود سوراخ در آجر لفتون چیست ؟

شاید اولین سوالی که با دیدن این آجر به ذهن می‌رسد، دلیل وجود این سوراخ‌ها باشد. این طراحی هوشمندانه دلایل فنی و اقتصادی متعددی دارد:

• کاهش وزن مرده ساختمان: سوراخ‌ها حجم قابل توجهی از آجر را خالی می‌کنند که منجر به کاهش وزن نهایی دیوار و در نتیجه کاهش بار مرده کل سازه می‌شود.
• عایق حرارتی و صوتی: هوای محبوس شده در داخل سوراخ‌ها، یک لایه عایق طبیعی در برابر انتقال حرارت و صوت ایجاد می‌کند و به بهینه‌سازی مصرف انرژی کمک می‌کند.
• اتصال یکپارچه با ملات: هنگام دیوارچینی، ملات به داخل این سوراخ‌ها نفوذ کرده و یک قفل و بست مستحکم (Mortar Keying) بین آجرها ایجاد می‌کند که مقاومت و یکپارچگی دیوار را افزایش می‌دهد.
• پخت یکنواخت و کاهش هزینه تولید: وجود سوراخ‌ها باعث می‌شود حرارت در زمان پخت به صورت یکنواخت به تمام قسمت‌های داخلی آجر برسد، که این امر هم کیفیت پخت را بالا می‌برد و هم مصرف سوخت کوره را کاهش می‌دهد.

کاربردهای آجر لفتون

آجر لفتون به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، کاربردهای گسترده‌ای در ساخت‌وساز دارد:

• دیوارچینی: اصلی‌ترین و رایج‌ترین کاربرد آجر لفتون، ساخت انواع دیوار است، از دیوارهای حائل و باربر گرفته تا دیوارهای جداکننده داخلی. سوراخ‌های موجود در آن باعث می‌شوند ملات به خوبی در آن نفوذ کرده و درگیری بین آجر و ملات افزایش یابد، که این امر به استحکام بیشتر دیوار کمک می‌کند.
• نماکاری ساختمان: بسیاری از آجرهای لفتون با سطوح صاف و صیقلی تولید می‌شوند که می‌توان از آن‌ها به عنوان آجر نما استفاده کرد. در این حالت، پس از بندکشی، نمای نهایی ساختمان زیبا و یکدست خواهد بود.
• عایق‌بندی: وجود سوراخ‌ها باعث ایجاد یک فضای خالی در داخل آجر می‌شود که به عنوان یک عایق حرارتی و صوتی عمل می‌کند. این ویژگی به کاهش اتلاف انرژی و بهبود آسایش ساکنین کمک می‌کند.
• کاهش وزن: سوراخ‌ها وزن آجر را تا حدود ۲۵ درصد کاهش می‌دهند که این امر باعث می‌شود حمل‌ونقل و اجرای آن آسان‌تر شده و همچنین وزن کلی سازه کمتر شود.
• ساخت سوله و ویلا: آجر لفتون به دلیل استحکام بالا، در ساخت دیوارهای سوله‌ها و ویلاها نیز کاربرد فراوانی دارد.

آجر لفتون نما

 آجر لفتون یکی از مصالحی است که به طور گسترده در نمای ساختمان نیز استفاده می‌شود. اگرچه کاربرد اصلی آن در دیوارچینی است، اما به دلیل ویژگی‌های خاص خود، برای نماسازی نیز مناسب است.

برای استفاده از آجر لفتون در نما، معمولاً از انواع باکیفیت و با سطح صاف‌تر آن استفاده می‌شود که به آن‌ها آجر چهار طرف نما یا آجر سه طرف نما می‌گویند. این آجرها پس از نصب و بندکشی مناسب، یک نمای زیبا، یکدست و با دوام ایجاد می‌کنند که نیازی به پوشش یا مصالح اضافی ندارد.

• آجر لفتون سه طرف نما: آجری که سه وجه آن (یک طول و دو عرض) صاف و مناسب برای نمایش در نما است. یک وجه این آجر در پشت کار پنهان می ماند و باعث صرفه جویی در هزینه ها می شود.
  آجر لفتون چهار طرف نما: آجری که هر چهار وجه اصلی آن (دو طول و دو عرض) کاملاً صاف و یکدست بوده و برای ستون‌ها، لبه‌ها و کارهای تزئینی که تمام وجوه آجر دیده می‌شود، ایده‌آل است. این نوع آجر بهترین انتخاب برای نمای ویلا و باغ است.

استفاده از آجر لفتون در نما در کنار مزایای خود، معایبی مانند احتمال شوره زدن و نیاز به مراقبت و نظافت دوره‌ای را هم دارد.

رنگ آجر لفتون

از نظر ظاهری، آجر لفتون با رنگ‌های طبیعی مانند قرمز، زرد و خاکستری جلوه‌ای گرم، سنتی یا مدرن به نمای ساختمان می‌بخشد. آجر قرمز فضایی اصیل و کلاسیک ایجاد می‌کند، زرد نمایی شاد و روشن به وجود می‌آورد و خاکستری انتخابی مناسب برای سبک‌های معاصر و مینیمال است. این تنوع رنگی باعث می‌شود آجر لفتون با انواع سبک‌های معماری هماهنگ شود و به طراحی نما شخصیت و هویت بصری ببخشد. انتخاب صحیح رنگ و نوع چیدمان آجر در نما، نقش مهمی در افزایش جذابیت و ماندگاری ظاهر ساختمان دارد.

مزایا و معایب آجر لفتون

هر مصالح ساختمانی نقاط قوت و ضعف خود را دارد و آجر لفتون نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای اینکه بتوانید انتخابی آگاهانه داشته باشید، در این بخش به بررسی مزایا و معایب این آجر می‌پردازیم.

مزایای کلیدی آجر لفتون

1. قیمت مناسب و دسترسی آسان: یکی از بزرگ‌ترین مزایای آجر لفتون، مقرون‌به‌صرفه بودن آن است. فرآیند تولید ساده و استفاده از مواد اولیه ارزان‌قیمت، این آجر را به گزینه‌ای اقتصادی تبدیل کرده است. علاوه بر این، به دلیل تولید گسترده در کوره‌های آجرپزی سراسر کشور، دسترسی به آن برای هر پروژه‌ای بسیار آسان است. 

2. عایق حرارتی و صوتی مناسب: شاید تصور کنید سوراخ‌های موجود در آجر لفتون فقط برای کاهش وزن هستند، اما این سوراخ‌ها نقش مهمی در عایق‌سازی نیز ایفا می‌کنند. هوای محبوس شده در داخل این حفره‌ها، انتقال حرارت و صوت را کاهش می‌دهد. این ویژگی به حفظ دمای مطلوب در داخل ساختمان و کاهش نفوذ صداهای خارجی کمک شایانی می‌کند.

3. مقاومت بالا در برابر فشار و آتش: آجر لفتون با وجود وزن کمتر، مقاومت فشاری قابل قبولی دارد و برای دیوارهای باربر و غیرباربر کاملاً مناسب است. همچنین، این آجر از خاک رس پخته‌شده در دمای بالا تولید می‌شود و به همین دلیل مقاومت بسیار خوبی در برابر آتش‌سوزی دارد و می‌تواند از گسترش حریق جلوگیری کند.

4. وزن سبک‌تر نسبت به آجر فشاری: سوراخ‌های موجود در این آجر، وزن آن را به طور چشمگیری کاهش می‌دهند. این کاهش وزن نه تنها باعث سهولت در حمل‌ونقل و سرعت بخشیدن به فرآیند دیوارچینی می‌شود، بلکه بار مرده ساختمان را نیز کاهش داده و به افزایش مقاومت سازه در برابر زلزله کمک می‌کند.

معایب و محدودیت‌ها

1. نیاز به مهارت در اجرا: برای اینکه آجر لفتون به درستی در جای خود قرار گیرد و سوراخ‌های آن با ملات پر شوند، نیاز به یک بنای ماهر و باتجربه دارید. اگر ملات‌ریزی به شکل صحیح انجام نشود، اتصال محکم بین آجرها برقرار نمی‌شود و مقاومت دیوار کاهش می‌یابد.
2. جذب آب: آجر لفتون، به خصوص انواع بی‌کیفیت آن، ممکن است جذب آب بالایی داشته باشد. این ویژگی می‌تواند در مناطق پرباران یا در دیوارهایی که در معرض رطوبت قرار دارند، مشکلاتی مانند ایجاد شوره، تخریب ملات و حتی آسیب به نمای ساختمان را به وجود آورد. برای حل این مشکل، توصیه می‌شود از انواع مرغوب آجر لفتون استفاده کرده یا از عایق‌های رطوبتی مناسب بهره بگیرید.

وزن آجر لفتون جه قدر است ؟

وزن آجر لفتون به ابعاد آن بستگی دارد و معمولاً در دو دسته اصلی قالب کوچک و قالب بزرگ تولید می‌شود. به دلیل وجود سوراخ‌ها، وزن آن به طور قابل توجهی کمتر از آجرهای فشاری (که توپُر هستند) است.

وزن تقریبی انواع آجر لفتون:

• آجر لفتون قالب کوچک: این نوع آجر اغلب در ابعاد حدود ۵ × ۹ × ۱۹ سانتی‌متر تولید می‌شود و وزنی حدود ۸۰۰ گرم دارد. از این نوع آجر بیشتر در دیوارهای داخلی، تیغه‌چینی و طاق‌زنی استفاده می‌شود.
• آجر لفتون قالب بزرگ: این آجر در ابعاد بزرگ‌تر، معمولاً حدود ۵.۵ × ۱۰ × ۲۱.۵ یا ۷ × ۱۱ × ۲۳ سانتی‌متر تولید می‌شود. وزن آن بسته به ابعاد دقیق و نوع خاک، می‌تواند بین ۱ تا ۱.۵ کیلوگرم (۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ گرم) متغیر باشد. این نوع آجر برای ساخت دیوارهای خارجی و دیوارهای حائل مناسب است.

مقایسه وزن آجر لفتون با سایر آجرها

برای درک بهتر، وزن آجر لفتون را با آجر فشاری مقایسه می‌کنیم:

آجر فشاری: این آجرها توپُر هستند و وزن بسیار بیشتری دارند. وزن هر عدد آجر فشاری حدود ۲ تا ۲.۵ کیلوگرم (۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ گرم) است.

همانطور که مشاهده می‌کنید، وزن آجر لفتون تقریباً نصف وزن آجر فشاری است. این کاهش وزن یکی از اصلی‌ترین مزایای آجر لفتون است، زیرا باعث کاهش وزن کلی سازه و سهولت در حمل‌ونقل و اجرای پروژه می‌شود.