بلوک هبلکس چیست؟

آیا می‌دانید بلوک هبلکس (AAC) که بیش از ۸۰ درصد حجمش را هوای ساکن تشکیل داده، چطور انقلاب ساختمانی ایجاد کرده است؟ هبلکس در واقع همان بتن سبک اتوکلاو شده است که ترکیبی از سیمان، آهک و پودر آلومینیوم بوده و به لطف فرآیند پخت با فشار بالا (اتوکلاو)، به یک مصالح فوق‌العاده با ویژگی‌هایی چون عایق حرارتی و صوتی عالی، وزن سبک (کاهش بار مرده سازه) و مقاومت بالا در برابر آتش تبدیل شده است.

اگرچه هزینه اولیه آن کمی بیشتر از آجر است و در حمل‌ونقل نیاز به دقت دارد، اما در درازمدت با کاهش هزینه‌های انرژی و سرعت اجرای بالاتر، به شدت هزینه‌های شما را جبران کرده و پروژه‌تان را به سطح جدیدی از کیفیت و ایمنی می‌رساند! در این مقاله با ما همراه باشید تا با جزئیات نحوه اجرای صحیح و مقایسه این بلوک با سفال و لیکا بیشتر آشنا شوید.

برای خرید و قیمت بلوک هبلکس می توانید به صفحه مربوط به آن در آجربان مراجعه کنید.

بلوک هبلکس چیست 

بلوک هبلکس (Hebelex) نام تجاری و شناخته‌شده‌ای برای نوعی مصالح نوین ساختمانی است که با عنوان فنی بتن سبک اتوکلاو شده یا AAC (Autoclaved Aerated Concrete) شناخته می‌شود. اگرچه نامش کمی فنی به نظر می‌رسد، اما ساختار آن بر اساس ترکیبات بسیار ساده‌ای بنا شده است: سیمان پرتلند، آهک، سیلیس (ماسه بادی)، پودر آلومینیوم و آب.

راز قدرت عایق بودن هبلکس در فرآیند تولید منحصربه‌فرد آن نهفته است. پس از ترکیب مواد اولیه، پودر آلومینیوم نقش اصلی خود را ایفا می‌کند. این پودر در واکنش با آهک، مانند مخمر در نان عمل کرده و هزاران هزار حباب ریز هوا درون مخلوط بتنی ایجاد می‌کند. این حباب‌ها باعث پف کردن و حجیم شدن بتن می‌شوند.

در مرحله نهایی، بلوک‌های خام وارد کوره‌های بخار پرفشار به نام اتوکلاو می‌شوند. این پخت نهایی تحت فشار و حرارت بالا است که ساختار سلولی متخلخل، سبکی وزن و مقاومت مکانیکی بالای بلوک هبلکس را تضمین می‌کند.

ساختار نهایی هبلکس شباهت زیادی به یک اسفنج فشرده دارد که بیش از ۸۰ درصد حجم آن را هوای ساکن تشکیل داده است.

ویژگی‌ها و مزایا بلوک هبلکس

بلوک هبلکس به دلیل ویژگی‌های برجسته‌اش در ساخت‌وساز مدرن کاربرد دارد. شما می‌توانید از این مصالح برای بهبود کارایی پروژه‌های خود استفاده کنید. این بلوک‌ها عملکرد و زیبایی را ترکیب می‌کنند.

ویژگی‌های اصلی شامل وزن کم، مقاومت در برابر آتش و عایق‌بندی عالی است. شما با این بلوک‌ها، هزینه‌های انرژی و نگهداری را کاهش دهید. حالا به جزئیات ویژگی‌ها بپردازیم.

• وزن سبک: بار مرده ساختمان را کاهش می‌دهد. شما هزینه‌های سازه‌ای را کم کنید.

• عایق حرارتی و صوتی: مصرف انرژی را به حداقل می‌رساند. شما محیطی آرام و راحت ایجاد کنید.

• مقاومت در برابر آتش: از مواد غیرقابل احتراق ساخته شده است. شما ایمنی را افزایش دهید.

• سهولت اجرا: نصب سریع و آسان دارد. شما زمان پروژه را کوتاه کنید.

• دوام بالا: در برابر شرایط جوی مقاوم است. شما نیاز به نگهداری را کم کنید.

پس از بررسی ویژگی‌ها، شما می‌توانید بلوک هبلکس را با نیاز پروژه تطبیق دهید. این مصالح کیفیت ساخت را ارتقا می‌دهد. انتخاب درست، پروژه شما را موفق می‌کند.

کاربردهای بلوک هبلکس در ساختمان‌سازی

بلوک هبلکس به دلیل ویژگی‌های خاص، در بخش‌های مختلف ساخت‌وساز کاربرد دارد. شما می‌توانید از آن در پروژه‌های مسکونی، تجاری و صنعتی استفاده کنید. این بلوک‌ها سرعت و کیفیت ساخت را افزایش می‌دهند.

از دیوارهای باربر تا عایق‌کاری، هبلکس کارایی بالایی دارد. شما با استفاده از آن، هزینه‌های کلی ساخت را کاهش دهید. حالا به کاربردهای اصلی بپردازیم.

• دیوارهای داخلی و خارجی: به عنوان دیوارهای باربر و غیرباربر استفاده می‌شود. شما بار سازه را کاهش دهید.

• عایق‌کاری حرارتی و صوتی: اتلاف انرژی و انتقال صدا را کم می‌کند. شما فضایی آرام و کم‌مصرف بسازید.

• ساختمان‌های مقاوم به آتش: در برابر آتش‌سوزی پایدار است. شما ایمنی سازه را تضمین کنید.

• کف‌سازی و پرکننده‌ها: برای پر کردن فضاها مناسب است. شما با سهولت اجرا، زمان را صرفه‌جویی کنید.

• پروژه‌های اقتصادی: هزینه‌های ساخت و انرژی را کاهش می‌دهد. شما سرمایه‌گذاری بلندمدت داشته باشید.

پس از بررسی کاربردها، شما می‌توانید بلوک هبلکس را برای پروژه‌های متنوع انتخاب کنید. این مصالح تنوع و انعطاف بالایی دارد. استفاده هوشمندانه، کارایی را افزایش می‌دهد.

 معایب یا محدودیت‌های بلوک هبلکس

هرچند بلوک هبلکس به‌عنوان یکی از نوآورانه‌ترین مصالح ساختمانی سبک شناخته می‌شود و مزایای فراوانی دارد، اما مانند هر محصول صنعتی دیگری، خالی از ایراد نیست. آشنایی با این محدودیت‌ها به شما کمک می‌کند تصمیم آگاهانه‌تری در انتخاب مصالح پروژه خود بگیرید. در ادامه، مهم‌ترین معایب بلوک هبلکس را بررسی می‌کنیم:

🧩 ۱. شکنندگی نسبی در حمل‌ونقل

به دلیل ساختار سلولی و متخلخل هبلکس، این بلوک‌ها نسبت به ضربه‌های مکانیکی و فشار ناگهانی حساس‌تر هستند. در صورتی که در زمان جابه‌جایی یا تخلیه از کامیون دقت کافی به‌عمل نیاید، ممکن است برخی از بلوک‌ها دچار شکستگی شوند. برای جلوگیری از این مشکل، استفاده از پالت‌بندی مناسب و جابه‌جایی با لیفتراک یا جرثقیل کوچک توصیه می‌شود.

🧱 ۲. نیاز به چسب مخصوص به‌جای ملات سنتی

در اجرای دیوار با بلوک هبلکس، به‌جای ملات ماسه و سیمان معمول، از چسب بلوک سبک استفاده می‌شود. این چسب با ضخامت کم (حدود ۳ میلی‌متر) بین بلوک‌ها قرار می‌گیرد و باعث کاهش پل حرارتی می‌شود، اما تهیه و استفاده از این چسب نیازمند مهارت و دقت بیشتر است. در پروژه‌هایی که نیروهای اجرایی تجربه کافی ندارند، ممکن است کیفیت دیوارچینی کاهش یابد.

💰 ۳. هزینه اولیه نسبتاً بالاتر نسبت به آجر معمولی

قیمت هر مترمکعب بلوک هبلکس معمولاً از آجر سفالی یا بلوک سیمانی بیشتر است. البته باید توجه داشت که این افزایش هزینه در مرحله‌ی اولیه با صرفه‌جویی در ملات، کاهش بار مرده ساختمان، کاهش زمان اجرا و صرفه‌جویی در انرژی جبران می‌شود. بنابراین می‌توان گفت هزینه اولیه بالا، در بلندمدت به نفع پروژه تمام می‌شود.

🧤 ۴. نیاز به اجرای دقیق برای جلوگیری از ترک‌های سطحی

اگر در زمان نصب بلوک‌ها دقت کافی در تراز بودن ردیف‌ها و میزان چسب مصرفی رعایت نشود، پس از خشک شدن ممکن است ترک‌های سطحی جزئی روی دیوار مشاهده شود. برای پیشگیری از این مشکل، لازم است نصب بلوک‌ها توسط استادکاران ماهر انجام شود و در پایان کار نیز از توری فایبرگلاس بین نازک‌کاری و دیوار استفاده گردد.

مقایسه بلوک هبلکس با سایر مصالح مشابه

بلوک هبلکس به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، اغلب با مصالح سنتی‌تر مانند بلوک‌های سفالی، بلوک‌های سیمانی و آجر در ساختمان‌سازی مقایسه می‌شود. بلوک هبلکس معمولاً در بسیاری از جنبه‌ها برتری دارد، اما ممکن است از نظر هزینه اولیه گران‌تر باشد. در جدول زیر می توانید بلوک هبلکس را با دیگر مصالح مقایسه کنید.

 استانداردها و ضوابط بلوک هبلکس

بلوک‌های هبلکس در ایران تحت استانداردهای ملی مرتبط با بتن‌های هوادار اتوکلاو شده (AAC) تولید و عرضه می‌شوند. مهم‌ترین این استانداردها عبارتند از:

• استاندارد ملی ایران 8593: استاندارد تولید و عرضه بلوک سبک هبلکس (AAC).
• استاندارد ملی ایران 8596: برای تعیین مقاومت فشاری بلوک هبلکس.
• استاندارد ملی ایران 9159: برای تعیین درصد رطوبت بلوک سبک هبلکس.
• استاندارد ملی ایران 8594: برای تعیین جرم حجمی بلوک خشک.
• همچنین، رعایت ضوابط مرتبط در آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله (استاندارد 2800) و مقررات ملی ساختمان الزامی است.

نکات اجرایی کلیدی بلوک هبلکس

اجرای صحیح بلوک هبلکس عمدتاً بر اساس استفاده از ملات چسب مخصوص (ملات بستر نازک) و رعایت دقیق تراز و شاقول صورت می‌گیرد.

۱. نگهداری و آماده‌سازی بلوک

• تخلیه و نگهداری: بلوک‌ها باید روی یک سطح صاف و بالاتر از زمین تخلیه و نگهداری شوند تا از جذب رطوبت کف جلوگیری شود. پالت‌ها نباید روی هم قرار گیرند یا در معرض بارندگی باشند.
• تبادل رطوبتی: اگر بلوک‌ها دارای پوشش پالت هستند، معمولاً باید یک روز (و گاهی تا 7 روز) قبل از استفاده، پوشش برداشته شود تا با دما و رطوبت محیط سازگار شوند.
• مرطوب کردن: بر خلاف آجر، بلوک‌های هبلکس نباید زنجاب (کاملاً غرق آب) شوند. کافی است که سطوح تماس بلوک‌ها با چسب (سطوح افقی و عمودی) کمی مرطوب شوند تا از جذب سریع آب ملات چسب جلوگیری شود و چسبندگی بهتری ایجاد گردد.

۲. اجرای رج اول (ردیف پایه)

• ملات پایه: برای اجرای رج اول (ردیف پایین) و تراز کردن دقیق سطح کار، معمولاً از ملات ماسه سیمان (با ضخامت 1 تا 2.5 سانتی‌متر) استفاده می‌شود.
• عایق رطوبتی: در دیوارهای همکف (کمتر از 30 سانتی‌متر از سطح خاک)، اجرای عایق رطوبتی زیر رج اول ضروری است.
• کنترل دقیق: رج اول باید با کنترل دقیق تراز و راستا اجرا گردد، زیرا این ردیف مبنای کل دیوار است.

۳. ملات‌ریزی و دیوارچینی

• نوع ملات: در رج‌های بعدی، باید از چسب بلوک مخصوص هبلکس (ملات بستر نازک) مطابق با دستورالعمل شرکت سازنده استفاده شود.
• ضخامت چسب: ضخامت چسب در سطوح افقی و عمودی (به جز محل فاق و زبانه) باید بسیار کم و بین 2 تا 3 میلی‌متر باشد. این ضخامت کم، دلیل اصلی سرعت اجرا و عایق بودن دیوار است.
• ابزار اجرا: چسب باید توسط ماله یا کاردک دندانه‌دار مخصوص به صورت صاف و یکنواخت بر روی سطح پخش شود.
• کنترل تراز: بعد از نصب هر بلوک، تراز بودن آن باید چک شود. اصلاحات با چکش لاستیکی و در مدت زمان محدود (حدود 5 دقیقه) امکان‌پذیر است.
• اتصال دیوار به سازه: برای اتصال دیوار به اسکلت ساختمان از بست‌های فلزی رادیکالی (انعطاف‌پذیر) استفاده می‌شود تا امکان حرکت‌های جانبی جزئی در زمان زلزله فراهم شود و دیوار آسیب نبیند.

۴. تأسیسات و نازک‌کاری

• اجرای تأسیسات: شیارزنی و سوراخ‌کاری برای نصب تأسیسات برقی و مکانیکی (مانند لوله‌کشی و سیم‌کشی) در بلوک هبلکس به دلیل بافت سبک آن، با استفاده از ابزار مخصوص (مانند شیارزن برقی و سوراخ‌کن پریز) به راحتی انجام می‌شود.
• نازک‌کاری: قبل از اجرای نازک‌کاری و نماسازی، سطح بلوک‌ها باید تمیز و مرطوب گردد.
• مش فایبرگلاس: در محل ناپیوستگی دیوارها (گوشه‌ها، اطراف بازشوها و ...)، استفاده از مش فایبرگلاس یا نوار مش فایبرگلاس در زیر لایه نازک‌کاری توصیه می‌شود تا از ترک‌خوردگی جلوگیری شود.